Leerlingen die relatief het minst en het meest snel de leerstof tot zich nemen, lopen in het onderwijs tegen extra problemen aan. Dit is al meer dan een eeuw in onderzoek geconstateerd. Vergeleken met gemiddeld gevorderde leerlingen hebben deze ‘risicoleerlingen’ minder onderwijskansen en ervaren zij méér motivationele, sociale, emotionele, leer- en gedragsproblemen. Ook blijven zij vaker zitten en worden leerlingen die van zichzelf makkelijk leren of cognitief hoogbegaafd zijn, gedwongen om onder te presteren. De belangrijkste oorzaken van deze ongelijke kansen en schoolproblemen zijn gelegen in de kenmerken van het reguliere leerstofjaarsysteem.

De kenmerken van het leerstofjaarsysteem vormen namelijk valkuilen voor de ‘risicoleerlingen’. Maatregelen als interne differentiatie, achterstanden- of gelijkekansenbeleid, zittenblijven, versnellen en passend onderwijs, hebben in dit systeem namelijk geen blijvende effecten. Aanbevolen wordt een onderwijssystematiek in te richten waarin elke leerling een continue schoolloopbaan kan doorlopen, zoals bijvoorbeeld in‘Optimaliserend Onderwijs’.

Lees het artikel van em. prof. dr. Mooij:

Mooij, T. (2021). Valkuilen van het leerstofjaarsysteem. Minst en meest gevorderde leerlingen de dupe. Tijdschrift voor Orthopedagogiek, 60(3), 37-43.